„Spis o narodima“ nedvosmislen dokument o postojanju srpskih država u ranom srednjem vijeku u Bosni

Najvažniji spisi za izučavanje ranog srednjeg vijeka na prostoru Bosne su djelo vizantijskog cara Konstantina VII Porfirogenita „O upravljanju carstvom“ ili, kako se često naziva u istoriografiji „Spis o narodima“, rečeno je na predavanju profesora Bojana Krunića koje je održano u Centru za kulturu i informisanje.

U naučnim krugovima, kako se čulo na predavanju, postoje i tumačenja koja su u interesu drugih etničkih i nacionalnih skupina na prostoru Bosne, čiji je cilj dokazivanje njihovog postojanja u ranom srednjem vijeku.

Konstantin Porfirogenit je svoje djelo napisao sredinom 10. vijeka sa namjerom da to bude priručnik njegovom sinu nasljedniku Romanu II. U tim spisima vizantijski car je jasno definisao granice srpskih srednjovjekovnih država.

Bojan Krunić, viši asistent Filozofskog fakulteta Pale, kaže da se sigurno u jednom takvom spisu ne bi našle neke neprovjerene i netačne informacije. „Tu je podatak gdje su se tačno nalazile srpske države, a to su Srbija, Neretvanska oblast, Zahumlje, Travunija i Duklja i on je jasno teritorijalno razgraničio te oblasti. U poglavlju  naslovljenom „O Srbima“ je zemlja u kojoj sada žive i on pominje zemljicu Bosnu i dva značajnija grada u tom periodu“, rekao je Krunić.

U 19. vijeku dolazi, kako kaže Krunić, do pokušaja stvaranja novih nacija na prostoru Bosne i bujanja modernog nacionalnog osjećanja. To je razlog, smatra on, što je došlo do različitih tumačenja tih izvornih podataka. „Samim tim imamo i različitu interpretaciju istorije. Sa jedne strane nalazi se srpska istoriografija koja svoje zaključke bazira na izvornim podacima i na izvornoj podlozi, što je i zadatak istoričara. S druge strane hrvatska istoriografija je „svojatala“ ranosrednjovjekovnu prošlost Bosne bez ikakvih dokaza i izvorne potrage“, konstatuje Krunić.

On je mišljenja da se takva tumačenja hrvatskih, a u novije vrijeme i bošnjačkih istoriografa, reflektuje na savremeni period, te je potrebno čestim javnim nastupima ukazati na validnost izvora i otkloniti sve nedoumice oko postojanja Srba na prostoru Bosne u ranom srednjem vijeku.  Dodaje da su brojni dokumenti koji su i kasnije nastajali dokazivali samo srpski karakter srednjovjekovne Bosne.

Novinar: Vladimir Pantović
Izvor: Radio Foča